به نقل از «مهر»

قنات تاریخی که دیده نمی شود/پرس و جو برای پیدا کردن اثر ثبت جهانی

تاریخ انتشار: ۲ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۹۵۴۴۷۱

خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: قنات یکی از سازه‌های آبی استان کرمان است که در شهرهای کویری به ویژه در شمال استان کرمان بسیار دیده می‌شود، هنوز هم بخشی از آب شرب شهرهای استان کرمان از قنوات تأمین می‌شود و در برخی از شهرهای تاریخی کرمان مانند جوپار و بم قنات‌هایی وجود دارد که در کنار قدمتی که دارند از سازه‌های منحصر به فرد و دبی آب قابل توجهی برخوردار هستند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در همین راستا دو قنات قاسم آباد و اکبرآباد در بم و یک قنات در جوپار کرمان ثبت جهانی شده‌اند، قناتی که در جوپار در فهرست آثار جهانی ثبت شده است «گوهر ریز» نام دارد و به جرأت می‌توان گفت حیات این شهر که از توابع شهرستان کرمان است به همین قنات وابسته است.

گردشگرانی که دنبال تابلو راهنما هستند

هر چند این سازه آبی منحصر به فرد ثبت جهانی است اما متأسفانه زیر ساختهای گردشگری در این شهر مهیا نشده و برای گردشگرانی که از جاده منتهی به این شهر می‌گذرد حتی تابلوی راهنما وجود ندارد و عملاً گردشگران از وجود یک سازه ثبت جهانی در این شهر مطلع نمی‌شود.

نکته قابل توجه اینکه برای گردشگرانی که وارد این شهر نیز می‌شوند تابلوی راهنمای قابل توجهی برای راهنمایی وجود ندارد و اطراف این قنات هم برای مسافران ساماندهی نشده است.

هر چند اقداماتی برای رفع مشکلات در این شهر و ساماندهی قنات آغاز شده است اما نکته قابل توجه این است که چرا در سالهای گذشته و بعد از ثبت جهانی اقدام قابل توجهی برای ساماندهی انجام نشده است.

۲ هزار گردشگر طی شش ماه

شهر جوپار که از جمله شهرهای مذهبی کرمان به دلیل قرار گرفتن مرقد دو امام زاده محسوب می‌شود اما در زمینه جذب گردشگر در خصوص بازدید از این اثر ثبت جهانی موفق نبوده و طبق گفته مسئولان از ابتدای سال جاری تا ماه جاری تنها ۲ هزار گردشگر جذب کرده که به دلیل حضور گردشگران داخل استان در این مکان اکثراً نیز از اهالی استان بوده‌اند.

اختصاص اعتبار قابل توجه به این پرونده ثبت جهانی و ساماندهی این شهر می‌توان زمینه را برای سرمایه گذاری بیشتر در بخش گردشگری و ساماندهی این اثر تاریخی اقدام مؤثر انجام داد.

محمد حسینی نژاد، محقق و تاریخ دان کرمانی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهارداشت: استان کرمان یکی از قطب‌های اصلی احداث قنات به عنوان یک سازه ایرانی برای مقابله با بی آبی در کویر مرکزی ایران محسوب می‌شود و هزاران قنات در این استان احداث شده است که اغلب تاریخی هستند و همچنان نیز فعالند.

وی عنوان کرد: از جمله این قنات‌ها در بم اکبرآباد، قاسم آباد هستند که اصولاً حیات نخلستان‌های ایران شهر به قنات‌ها وابسته است و عملاً مانند رودخانه‌های پر آبی هستند که از دل زمین بیرون می آیند.

وی در خصوص قنات جوپار نیز گفت: این قنات هم از قدمت قابل توجه برخوردار است که گفته می‌شود بیش از ۷۰۰ سال قدمت دارد.

کرمانی‌ها از این قنات به عنوان «شش مقسم» یاد می‌کنند و از جمله مکان‌های تفریحی مردم کرمان به شمار می‌رود و همچنان پرآب است

حسینی نژاد افزود: کرمانی‌ها از این قنات به عنوان «شش مقسم» یاد می‌کنند و از جمله مکان‌های تفریحی مردم کرمان به شمار می‌رود و همچنان پرآب است.

وی ادامه داد: این قنات نمونه‌ای خاص از سیستم هیدرولیک اجتماعی است که با توجه به اقلیم منطقه صدها سال به مردم زندگی بخشیده است و باغ‌های سر سبز و پر از میوه جوپار از همین قنات بهره می‌برند.

وی ادامه داد: این قنات در سال ۲۰۱۶ ثبت جهانی شده است و یکی از قنات‌های منحصر به فرد ایران محسوب می‌شود به طوری که همین آب قنات در شهر جوپار تقسیم و به شهر طراوات می بخشد.

وی ادامه داد: این قنات در ۲۸ کیلومتری شهر کرمان قرار دارد و به دلیل قرار گرفتن در دامنه کوه جوپار همیشه پر آب بوده است.

حسینی نژاد افزود: این قنات از جمله قنات‌های کوتاه کرمان است که فاصله بین چاه مادر و مظهر قنات کوتاه است اما سازه قنات پیچیدگی و هنرنمایی معماران قدیمی این منطقه را تداعی می‌کند.

با وجود همه داشته‌های تاریخی جوپار اما اقدام قابل توجهی طی سال‌های گذشته به دلیل عدم تأمین اعتبار برای ساماندهی قنات انجام نشده است.

قنات برای گردشگران غیر بومی ناشناخته است

محمد سلیمانی یکی از گردشگرانی است که به این منطقه آمده است، وی می‌گوید: به دلیل قرار گرفتن مسجدی در کنار قنات و احترامی که مردم برای این مسجد قائل هستند از گذشته مردم جوپار و کرمان برای ادای نذرهای خود به این منطقه می‌آمدند.

اقدام قابل توجهی نسبت به گذشته در این منطقه نمی‌توان دید و باید از مسئولان استان کرمان سوال کرد که برای ساماندهی این قنات و شناساندن این اثر ثبت جهانی به گردشگران خارج از استان و گردشگران خارجی چه اقدامی انجام داده‌اند

وی افزود: اقدام قابل توجهی نسبت به گذشته در این منطقه نمی‌توان دید و باید از مسئولان استان کرمان سوال کرد که برای ساماندهی این قنات و شناساندن این اثر ثبت جهانی به گردشگران خارج از استان و گردشگران خارجی چه اقدامی انجام داده‌اند.

وی ادامه داد: حتی یک تابلو که گردشگران را با این اثر جهانی آشنا کنند وجود ندارد و راهنمایی هم برای معرفی این سازه وجود ندارد، گردشگران در مراجعه به قنات اطلاعات دقیقی نمی‌توانند دریافت کنند در صورتیکه شهر جوپار به دلیل مذهبی بودن و باغ شهر بودن توانمندی‌های گردشگری فراوانی دارد.

زهرا ایرانمنش نیز یکی دیگر از گردشگران است که می‌گوید: برای پیدا کردن مکان دقیق و راه دسترسی قنات و مظهر قنات مجبور شدم چندین بار از اهالی شهر پرس و جو انجام دهم در واقع اگر یک نفر از استانی دیگر وارد این منطقه شود چاره‌ای جز پرسیدن از مردم ندارد چون نه تابلوی مشخص راهنما وجود دارد و نه در محل قنات تابلوی راهنما نصب شده است.

وی گفت: این داشته بسیار مهم فرهنگی اگر در استان‌های دیگر بود بسیار بیشتر مورد توجه قرار می‌گرفت در واقع در کرمان ۹ اثر ثبت جهانی است که برخی از این آثار برای مردم استان هم ناشناخته است.

اما در کنار کم کاری‌های گذشته خبرهای خوبی هم از آغاز ساماندهی قنات به گوش می‌رسد که باید ادامه یابد تا این اثر ثبت جهانی از انزوا خارج شود.

طرح ساماندهی آغاز شد

مدیر پایگاه میراث جهانی قنات گوهرریز جوپار نیز از مرمت و ساماندهی پایاب ورودی این قنات با اعتباری معادل یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون ریال خبر داد.

امین ماهانی افزود: علاوه بر اجرای عملیات مذکور بخشی از ورودی پایاب قنات گوهرریز جوپار نیز سنگ فرش شده است.

وی اظهار داشت: ساماندهی محوطه اطراف و ورودی قنات گوهرریز جوپار برای ورود و خروج گردشگران یکی از اولویت‌های این پایگاه بوده که خوشبختانه در دستور کار قرار گرفته است.

مدیر پایگاه میراث جهانی قنات گوهرریز جوپار تصریح کرد: ماهانه تعدادی گردشگر با همکاری شرکت صنعتی و معدنی گل‌گهر سیرجان از قنات ثبت جهانی گوهرریز جوپار بازدید می‌کنند.

وی ادامه داد: از ابتدای سال جاری تاکنون بیش از ۲ هزار گردشگر در قالب ۲۰ تور از این قنات جهانی دیدن کرده‌اند و امیدواریم بتوانیم با برنامه‌های مختلف بر تعداد این علاقه‌مندان بیفزاییم.

ماهانی خاطرنشان کرد: شهر ییلاقی جوپار در کنار قنات گوهریز دارای جاذبه‌های طبیعی و مذهبی هم است که گردشگران می‌توانند با برنامه‌ریزی مناسب از این جاذبه‌ها دیدن کنند.

قنات گوهرریز در دامنه کوه‌های جوپار و ۲۸ کیلومتری جنوب غربی کرمان قرار دارد و در دوران صفویه حفر شده است و اراضی زیادی از منطقه را آبیاری می‌کند.

کد خبر 5920806

منبع: مهر

کلیدواژه: قنات استانداری کرمان یونسکو بوشهر فلسطین کرمانشاه طوفان الاقصی انتخابات مجلس شورای اسلامی ایلام تبریز سنندج همدان خطبه های نماز جمعه اردبیل رژیم صهیونیستی کرمان گلستان قنات گوهرریز جوپار اثر ثبت جهانی اقدام قابل توجهی برای ساماندهی استان کرمان وجود ندارد قنات ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۹۵۴۴۷۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

گام‌های لرزان برای ثبت جهانی محور ساسانی کرمانشاه

ایسنا/کرمانشاه چند سالی می‌شود موضوع ثبت جهانی محور ساسانی در دستورکار مسئولین میراث فرهنگی کرمانشاه قرار گرفته و چند باری هم وعده‌هایی برای تدوین پرونده آن با اعلام یک بازه زمانی مشخص داده شده، اما آنگونه که پیداست هنوز قدمی جدی برای آن برداشته نشده است. 

به گزاش ایسنا، چندسال پیش زمانی که منظر فرهنگی تاریخی اورامانات به ثبت جهانی رسید و کرمانشاه برای اولین بار توانست دو اثر ثبت جهانی شده داشته باشد، مسئولان میراث فرهنگی استان در بوق و کرنا کردند که می خواهند دو پرونده دیگر را از استان برای ثبت جهانی شدن آماده کنند. 

اسب کرد و محورساسانی دو ظرفیتی بودند که مسئولین میراث فرهنگی اعلام کردند با توجه به خاستگاه و پیشینه ای که کرمانشاه در این دو موضوع دارد، بنا دارند پرونده ثبت جهانی آنها را تدوین کنند. 

هر چند اولین بار در زمان محمدرضا سهیلی مدیرکل پیشین میراث فرهنگی استان روی تدوین پرونده ثبت جهانی این دو میراث تاکید شد، اما زمانی که او به هوای یک منصب دیگر همه وعده های زیبایش را برای گردشگری کرمانشاه رها کرد و به تهران رفت و داریوش فرمانی به عنوان مدیرکل جدید روی کار آمد، او نیز همین برنامه ها را به عنوان یکی از رویکردهای خود اعلام کرد. 

با وجود اینکه طی یکی دو سال گذشته مدیرکل میراث فرهنگی استان با حمایت مسئولین استانی سفرهایی به عراق برای رایزنی در خصوص ثبت جهانی اسب کرد داشته و حتی تاکنون دو جشنواره بین المللی اسب کرد در راستای تدوین پرونده ثبت جهانی آن برگزار شده، اما در مقابل برای تدوین پرونده ثبت جهانی محور ساسانی تاکنون اقدام جدی و عملی خاصی صورت نگرفته است. 

این پرونده در ابتدا قرار بود با عنوان «ثبت جهانی محور ساسانی کرمانشاه»از قلعه فیروزآباد در اسلام آبادغرب تا عمارت خسرو در قصرشیرین تدوین شود، اما در ادامه مسئولین میراث فرهنگی اعلام کردند که برای اینکه بتوانند معبد آناهیتا و تاق بستان را نیز که از سالها قبل در فهرست موقت ثبت جهانی شدن قرار گرفته بودند را به ثبت جهانی برسانند، این دو اثر تاریخی را هم به این پرونده اضافه می کنند. 

از آنجایی که ایران هر ساله تنها می تواند یک پرونده را برای ثبت جهانی شدن به یونسکو ارسال کنند و از آنسو مسئولین میراث فرهنگی استان بنا داشتند تا هرچه زودتر این پرونده به سرانجام برسد، تصمیم گرفتند تا پرونده محور ساسانی را به شکل بین المللی با همکاری کشور عراق تدوین کنند و این‌گونه زمینه ای فراهم می شد تا پرونده در سازمان یونسکو خارج از نوبت رسیدگی و به ثبت جهانی برسد.

با توجه به اینکه در عصر امپراطوری ساسانیان بخشی از کشور عراق نیز جزو ایرانشهر بزرگ به شمار می رفته و آثاری تاریخی از دوره اشکانی و ساسانی در این کشور هنوز پا برجا است، قرار بر این شد که عنوان پرونده این بار به «ثبت جهانی منظر ساسانی - اشکانی از آناهیتا تا ایوان مدائن» تغییر یابد. 

در این محور، از شهر کنگاور تا استان دیالی عراق حدود ۴۰ اثر تاریخی قرار گرفته که از شاخص ترین آنها می توان به  معبد آناهیتا، تاق بستان، قلعه یزدگرد، عمارت خسرو، کانال ساسانی، چهارقاپی، چند آتشکده در ایران و بنای حوش کوری در شهر گرمیان و ایوان مدائن در استان دیالی عراق اشاره کرد.

هرچند که پرونده «ثبت جهانی محور ساسانی اشکانی از معبد آناهیتا تا ایوان مدائن» می تواند بسیاری از آثار تاریخی کرمانشاه از جمله تاق بستان را که همواره ثبت جهانی آن با حواشی زیادی همراه بوده را در فهرست آثار ثبت جهانی شدن قرار دهد، اما متاسفانه به مانند بسیاری دیگر از پروژه های گردشگری استان هنوز برای این مسئله قدمی جدی برداشته نشده است.

برای اینکه بفهمیم پرونده ثبت جهانی محور ساسانی - اشکانی هم اکنون در چه مرحله ای قرار دارد، به سراغ مدیرکل میراث فرهنگی استان رفتیم که او نیز اعلام کرد در حال رایزنی با وزارتخانه برای تعیین یک نفر به عنوان مسئول پرونده است و این در حالی است که طی حدود یک سال گذشته مرتضی گراوند مدیر پایگاه ملی آناهیتا به عنوان مسئول این پرونده در استان معرفی شده بود.

 انتخاب یک مسئول برای تدوین پرونده ثبت جهانی محور ساسانی کرمانشاه به معنای آن است که تدوین این پرونده هنوز در همان خانه اول است و عملا اقدامی برای آن صورت نگرفته است.

از طرفی داریوش فرمانی در پاسخ به این سوال که امسال برای مقدمه سازی به منظور ثبت جهانی محور ساسانی چه میزان اعتبار به این محور اختصاص یافته تا برای برخی اقدامات همچون مرمت ها، کاوش ها، تعیین عرصه و حریم ها، نقشه برداری، جمع آوری مستندات و... صرف شود، گفت: جمعا امسال حدود ۱۲ میلیارد تومان به این محور اختصاص یافته‌ که با این میزان اعتبار می توانیم برخی اقدامات شاخص را در آن روی بناهای تاریخی انجام دهیم.

او همچنین در پاسخ به این پرسش که طبق هدفگذاری انجام شده پرونده ثبت محور ساسانی کی تدوین خواهد شد، اعلام کرد: در تلاشیم تا پایان امسال این پرونده تدوین شود.

وعده مدیرکل میراث فرهنگی استان در حالیست که طی دو سال گذشته از مسئولین سابق تا فعلی میراث فرهنگی چندین بار برای تدوین این پرونده برنامه زمانبندی اعلام کرده اند که هیچکدام عملی نشده است.

انتهای پیام